Tôi là Hằng, năm nay 33 tuổi, làm dâu trong một gia đình ở Nam Định.
Mẹ chồng tôi – bà Đào, 78 tuổi – là người phụ nữ quê mùa, tiết kiệm đến mức… khó chịu.
Bà sống một mình dưới quê, lĩnh lương hưu hàng tháng, nghe nói chỉ được có vài trăm nghìn. Mỗi lần tôi hay chồng – anh Tùng – về thăm, bà toàn dúi mấy quả trứng gà hay mớ rau, nói “nhà nghèo, chẳng có gì biếu con cái.”
Chúng tôi thương thì ít, mà ngại thì nhiều.
Thú thật, có những lúc Tùng bảo:
“Thôi, để bà tiêu cho bà. Lương hưu vài trăm, có đáng bao nhiêu đâu.”
Cả hai đứa cứ mặc kệ, tháng đôi lần gọi hỏi thăm là cùng.
Thế rồi một buổi sáng tháng 9, tôi nhận được điện thoại từ hàng xóm dưới quê:
“Bà Đào mất rồi cô ơi. Đêm qua bà ngủ rồi không dậy nữa.”
Tôi sững người, tay run lên, tim nhói một cái thật mạnh.
Vợ chồng tôi vội vã về. Căn nhà nhỏ của bà vẫn y nguyên — cái bàn gỗ, cái tủ cũ xỉn màu, góc bếp còn bát cơm ăn dở.
Tang lễ xong, tôi dọn lại đồ đạc cho gọn. Khi kéo cánh tủ gỗ mục ra, tôi thấy một chiếc túi vải màu nâu, cũ đến mức chỉ cần kéo nhẹ là bung chỉ.
Không hiểu sao, tôi lại thấy tim đập nhanh.
Tôi mở ra.
Bên trong toàn tiền mặt — toàn tờ 500 nghìn — xếp ngay ngắn thành từng cọc, bọc trong túi nilon.
Giữa những cọc tiền là một chồng sổ tiết kiệm – ít nhất 6 cuốn, đều đứng tên “Nguyễn Thị Đào”.
Tôi ngồi thụp xuống, run bần bật, không tin nổi vào mắt mình.
Tổng cộng trong sổ ghi… hơn 3 tỷ đồng.
Tôi gọi Tùng, anh nhìn rồi cũng chết lặng.
Chúng tôi hoang mang không hiểu tiền đâu ra.
Cả họ xúm lại, bàn tán ầm ĩ. Có người nói bà vay, có người nghi bà giấu tiền ai.
Cuối cùng, họ gọi công an xã đến lập biên bản, niêm phong túi tiền vì sợ liên quan đến điều tra.
Khi kiểm tra kỹ, cán bộ công an rút ra một phong bì nhỏ gấp làm đôi, bên ngoài ghi dòng chữ nguệch ngoạc:
“Cho hai đứa Tùng – Hằng. Tiền này là của mẹ, dành dụm từ lương hưu và tiền các con trả hiếu lúc còn sống.”
Bên trong phong bì, có tờ giấy chi chít chữ – là nhật ký ghi lại từng khoản bà tiết kiệm suốt 20 năm:
“Tiền lương hưu 500 nghìn, để 100 nghìn ăn, 400 nghìn gửi tiết kiệm.
Tiền con Hằng cho Tết: 500 nghìn – để dành.
Bán mảnh vườn, được 300 triệu, gửi thêm ngân hàng…”
Tôi đọc mà nước mắt rơi lã chã.
Thì ra, người mà chúng tôi nghĩ “nghèo, chẳng có gì đáng quan tâm”, lại chắt bóp từng đồng, để dành cho con cháu, không tiêu một xu cho mình.
Tối hôm đó, khi công an bàn giao lại toàn bộ số tiền, Tùng ngồi bó gối ngoài sân, nhìn lên bàn thờ mẹ mà nói khẽ:
“Giá mà con biết sớm mẹ ơi… con đã không để mẹ sống cô đơn như thế.”
Còn tôi, chỉ biết lặng lẽ đặt lại chiếc túi vải cũ vào tủ, giữ nguyên vẹn như di vật của mẹ.
Nó cũ kỹ, bạc màu — nhưng là thứ đựng cả đời tằn tiện, yêu thương, và cả niềm tin âm thầm của một người mẹ già mà chúng tôi đã từng vô tâm.
